Nieuw! Luister nu aflevering 4: Zorg voor kanker van onze podcastserie Zorgopname!

Autologe stamceltransplantatie nabehandeling (ASCT)

Een autologe stamceltransplantatie wordt gegeven na een hoge dosis intensieve chemotherapie waarbij ernstige beenmergschade wordt verwacht. Deze behandeling wordt in het EMC Rotterdam uitgevoerd. De nabehandeling (isolatieperiode) is in Adrz. De opname in Adrz duurt gemiddeld zo’n 21 dagen. Deze behandeling wordt bij verschillende vormen van kanker toegepast, bijvoorbeeld bij Multipel Myeloom of Hodgkin.

Een autologe stamceltransplantatie is een transplantatie met cellen van uzelf. U krijgt een stamceltransplantatie als afsluiting van uw behandeling tegen de aandoening waarvoor u bent opgenomen. Na de transplantatie dalen de bloedwaarden (rode bloedcellen, witte bloedcellen en bloedplaatjes). Met transfusies worden uw rode bloedcellen en bloedplaatjes aangevuld. De witte bloedcellen, dit zijn afweercellen, kunnen niet worden aangevuld. Hierdoor bent u kwetsbaar voor infecties. Op de afdeling worden maatregelen om infecties te voorkomen toegepast (medicatie, isolatie, voeding en hygiëne).

De maatregelen en opnameduur zijn afhankelijk van de chemotherapie die u krijgt. Als de bloedwaarden voldoende gestegen zijn, wordt u ontslagen. Actief blijven is belangrijk tijdens de opname. Bewegen wordt soms moeilijker door vermoeidheid of misselijkheid.

Daarom begeleidt de fysiotherapeut u tijdens opname in isolatie. Doel van de behandeling is conditie en kracht zoveel mogelijk behouden. Op de kamer staat een hometrainer en een Silverfit televisie. Met de Silverfit kunt u tijdens het fietsen kijken naar foto’s of bewegende beelden van allerlei verschillende landschappen. Dit maakt het fietsen leuker/afwisselend. U kunt  de Silverfit en de fiets zelf bedienen/gebruiken.

Fysiotherapie algemeen

Bewegen is goed voor iedere patiënt, dus ook als je kanker hebt. In beweging blijven is ook belangrijk tijdens uw opname. Probeer veel in de stoel te zitten in plaats van in bed te liggen. Wandel rond op de afdeling of door het ziekenhuis als u dat kan. Vraag hulp van de fysiotherapeut als dit niet goed lukt.

Voordelen van bewegen zijn bijvoorbeeld:

  • Een betere mentale weerbaarheid, behouden van conditie en kracht.
  • Minder kans op ontwikkelen van vermoeidheidsklachten en bijwerkingen van behandelingen zoals chemokuren
  • Daarnaast kan bewegen en trainen je het gevoel geven dat je iets positiefs doet voor je lichaam. Werken aan een doel en dat doel ook halen, is goed voor je zelfvertrouwen.

Tijdens uw opname wordt de fysiotherapeut vaak ingeschakeld door de specialist. U kunt door uw ziekte of behandeling (tijdelijk) beperkingen in uw dagelijkse activiteiten hebben. Bijvoorbeeld als u koorts hebt gekregen en hierdoor verzwakt bent. Samen met de fysiotherapeut gaat u aan de slag. Behandelmogelijkheden zijn bijvoorbeeld oefentherapie, inzetten van hulpmiddelen, ademhalingsoefeningen.

Mensen die kanker hebben kunnen problemen krijgen door de ziekte zelf of door de behandeling van de ziekte. Bij sommige van deze problemen kan de fysiotherapeut helpen. Fysiotherapie wordt ingezet in alle fasen van de ziekte.

De behandeling van de fysiotherapeut verschilt per fase, omdat het doel van de behandeling in iedere fase weer anders is. In een eerste sessie wordt uw hulpvraag uitgevraagd en onderzoek gedaan om de behandeldoelen te bepalen en er wordt een begin gemaakt met de behandeling. De behandeling is voor u op maat gemaakt.

In de curatieve fase: als de behandeling gericht is op genezing. Hierbij helpt de fysiotherapeut u bij het terugkrijgen van verloren of verminderde vaardigheden

In de palliatieve fase: werkt u samen met de fysiotherapeut aan het behoud van wat nog wel kan. Genezen is niet meer mogelijk. Kwaliteit van leven staat centraal in de behandeling.

In de laatste fase kan de fysiotherapeut helpen bij angst, hoesten, dyspnoe (kortademigheid), pijn.

Complementaire zorg. Dat is aanvullende zorg. Hier kan de fysiotherapeut een rol spelen. Deze kan helpen om klachten te verminderen. Bijvoorbeeld angst, pijn, onrust en slaapproblemen. Veel mensen vinden deze zorg ontspannend. Behandelmogelijkheden zijn bijvoorbeeld ademhalingsoefeningen, ontspanningsoefeningen en massage.

Bewegen tijdens chemokuren

Patiënten die deelnemen aan fysieke training blijken de chemotherapie beter te kunnen verdragen, hebben een kleiner risico op voortijdig stoppen of bijstellen van de chemotherapie en zijn sneller weer aan het werk. Bovendien ervaren ze minder last van de vermoeidheid.

Gedurende de chemotherapie is het aan te raden om minimaal de Nederlandse Norm Gezond Bewegen (NNGB) aan te houden; 30 minuten per dag matig intensief bewegen. Meer bewegen is echter beter, en het is vooral aan te raden om krachttraining uit te voeren onder begeleiding.

Veel patiënten met kanker hebben last van vermoeidheid. De vermoeidheid tijdens de chemotherapie kan mensen beperken. Mensen hebben de neiging om minder actief te zijn. Onderzoek heeft echter aangetoond dat lichamelijk actief zijn beter helpt tegen de vermoeidheid dan veel liggen of slapen. Als u minder gaat bewegen, verminderen uw conditie, spiermassa en inspanningsvermogen.
Het is soms nodig om het enkele dagen na de chemotherapie rustiger aan te doen, maar te weinig activiteit kan leiden tot minder kracht en energie, wat vaak leidt tot nog minder activiteiten.

Door wetenschappelijk onderzoeken weten we nu dat het veilig is om te bewegen en te sporten tijdens en na de kankerbehandeling. Het advies is daarom lichamelijk actief te worden of te blijven. Dat kan intensief sporten zijn, maar ook stevig wandelen, fietsen en  krachttraining zijn effectief. U kunt zelfstandig actief zijn (met oncomove bijvoorbeeld).U kunt ook de fysiotherapeut inschakelen om u te begeleiden (oncofit/oncologische revalidatie). Inspannen onder begeleiding heeft de voorkeur, omdat het effectiever is.

Wist u dat lichamelijke activiteit

  • Het aantal bijwerkingen van de behandeling kan verminderen?
  • Kan helpen om na de behandeling weer sneller op krachten te komen?
  • Kan helpen om u minder vermoeid te voelen tijdens de behandeling?
  • Uw zelfvertrouwen kan vergroten en uw concentratie kan verbeteren?
  • Het herstel na een operatie versnelt?
  • Kan helpen om beter te slapen?
  • Plezier geeft in bewegen
  • Ontspanning kan geven
  • Energie geeft
  • Beschermd tegen ziekte