U bent bekend met een teruggang van uw nierfuncties. Mogelijk heeft u op termijn dialyse nodig om uw bloed van afvalstoffen te zuiveren. Indien noodzakelijk wordt er via dialyse ook vocht aan de bloedbaan onttrokken. Voor deze toekomstige behandeling is het nu al van belang de bloedvaten van uw armen zoveel mogelijk te sparen. De medische term hiervoor is ‘venepreservatie’.
Dialyse
Er zijn twee vormen van dialyse:
- buikspoeling (peritoneaal dialyse)
- spoeling aan een dialyseapparaat (hemodialyse)
Welke vorm van dialyse u gaat doen beslist u samen met uw nefroloog. In de pre-dialyse fase (dat is de fase voorafgaand aan de daadwerkelijke dialyse) bespreekt de verpleegkundige alle aspecten met betrekking tot beide vormen van dialyse met u.
Bij buikspoeling is er in eerste instantie geen directe toegang tot de bloedbaan noodzakelijk om te kunnen dialyseren. Bij hemodialyse wel. Er moet bij hemodialyse bloed vanuit het lichaam door een kunstnier gepompt worden, waarna dit weer teruggegeven wordt aan het lichaam. Voor het kunnen dialyseren is daarom een goede vaattoegang in de arm noodzakelijk.
Aanleggen van een shunt
Bij hemodialyse wordt de toegang tot de bloedbaan aangelegd in de vorm van een shunt. Dat is een verbinding tussen een ader en een slagader. De pre-dialyse verpleegkundige informeert u hier uitgebreid over. Het aanleggen van een shunt is een kleine chirurgische ingreep. Het slagen van die ingreep is echter afhankelijk van met name de kwaliteit van de beschikbare vaten in de armen.
Van buikspoeling naar hemodialyse
Een adequate toegang tot de bloedbaan is in eerste instantie voor hemodialyse van cruciaal belang. Soms komt het echter voor dat er na een periode van buikspoeling alsnog op hemodialyse moet overgegaan worden. Dit maakt dat óók voor mensen met buikspoeling het sparen van de armvaten uitermate belangrijk is.
Behouden van optimale vaatkwaliteit
Om de kwaliteit van de vaten zo optimaal mogelijk te houden, is het van belang ‘prikgaatjes’ en vaatontstekingen te voorkomen. Gebruik van de armvaten voor bloedafname, toediening van medicatie via de bloedvaten en aanleg van een infuus moet zoveel mogelijk vermeden worden. Als dit niet mogelijk is, dan moeten bij voorkeur geen, voor de vaatwand irriterende stoffen, toegediend worden en moet een infuus zo snel mogelijk verwijderd worden.
Bij bloedafnamen en/of infusie van medicijnen adviseren we u dringend dit alleen te laten plaatsvinden in de hieronder aangegeven voorkeursvolgorde.
Voorkeursvolgorde
Bij bloedafname en bij toediening van vloeistoffen/medicijnen via de aderen door middel van een infuus: in de rugzijde van de hand of in de voet.
Alléén venen van de handrug (of benen/voeten) mogen worden gebruikt voor bloedafnames, infusies of transfusies. Dus niet op de rechte trajecten van de onder- of bovenarmen. Als het niet anders kan, gebruik dan voor een infuus of bloedafname, de bloedvaten in de elleboogsplooi van de dominante arm (de arm waarmee geschreven wordt).
Medische informatiekaart
In ons ziekenhuis zijn alle betrokken medewerkers van de venepreservatie richtlijn op de hoogte. Toch kan het voorkomen dat u met een medewerker in contact komt bij wie dit niet bekend is. Geef in zo’n geval de betreffende medewerker uw medische informatiekaart waarop de voorkeursvolgorde is vermeld.
Samengevat
Alle patiënten met een nierfunctievermindering, waarbij dialyse op termijn mogelijk geacht wordt, krijgen het nadrukkelijke advies zich zo min mogelijk in de onder- en/of bovenarmvaten te laten prikken. Dit geldt voor beide armen, tenzij anders aangegeven door uw nefroloog.