Om te begrijpen wat hersentumoren precies zijn, is het nodig iets uit te leggen over de bouw van de hersenen en vliezen. De hersenen zijn opgeborgen binnen de schedel en de vliezen. Hersenen en ruggenmerg drijven in het hersenwater, dat aangemaakt wordt in de hersenkamers.
Opbouw hersenweefsel
Het hersenweefsel bestaat uit witte stof (hersenmerg) en grijze stof (schors). Het weefsel is opgebouwd uit cellen. De belangrijkste cellen zijn:
- zenuwcellen of neuronen. Deze zitten vooral in de hersenschors. Ze delen niet meer op volwassen leeftijd. Gezwellen van deze cellen komen dan ook niet voor na de vroege jeugd.
- Gezwellen van die cellen heten meningeomen, naar het woord ‘meningen’ dat hersenvliezen betekent. Deze gezwellen groeien meestal erg langzaam en zijn vrijwel altijd goedaardig.
- Dat zijn cellen die de werking van de zenuwcellen ondersteunen. Er zijn drie soorten van belang, omdat daar gezwellen uit kunnen groeien:
- astrocyten: stercellen, steunen de werking van neuronen;
- oligodendrocyten: weinig vertakte cellen, deze maken de witte stof aan;
- ependymcellen: bedekkende cellen van de hersenkamers.
Indeling
De tumoren van de schedel en de hersenen worden als volgt ingedeeld:
- tumoren buiten de hersenen (extracerebraal). Deze ontstaan in de schedel, de vliezen of het zenuwweefsel van de hersenzenuwen en drukken van buitenaf op de hersenen. Dit zijn meestal meningeomen of vliesgezwellen. Ook komen er nog botgezwellen van de schedel en schedelbasis-, kinderschedeltumoren, zenuwgezwellen en hypofysegezwellen voor.
- tumoren in de hersenen (intracerebraal). Daarvan zijn er twee hoofdsoorten:
- uitzaaiingen (secundaire hersentumoren of metastasen). Deze ontstaan door uitzaaiing van kanker elders in het lichaam, vooral uit long- en borstkankergezwellen (en melanomen).
- echte hersentumoren (primaire hersentumoren). Deze ontstaan uit een van de genoemde celtypen (astrocyten, oligodendrocyten of ependymcellen).
Waar heeft u last van?
Een hersentumor is zelden of nooit de oorzaak van hoofdpijn. Het kan wel voorkomen, maar dan hebben de patiënten ook andere klachten. Dit zijn vooral: geleidelijke veranderingen in het gedrag, vergeetachtigheid, zwakte aan één kant van het lichaam en epileptische insulten. Bij kinderen zijn er andere stoornissen zoals toenemend dubbelzien samen met vallen en onevenwichtigheid. Hersentumoren zijn erg zeldzaam: maar tien tot twintig gevallen per jaar per 100.000 inwoners. Neurologen zien daarom veel vaker patiënten die bang zijn voor een hersentumor dan patiënten met de echte ziekte.
Wat is de oorzaak?
De oorzaak van echte of primaire hersentumoren is nog steeds onbekend. Er is wel gedacht dat een virus de oorzaak kan zijn of straling, chemische stoffen en ongelukken, maar niets is bewezen. Er is soms wel een erfelijke component, met meerdere patiënten met gezwellen in één familie. In sommige families is sprake van een erfelijk kankersyndroom, maar meestal is het niet precies bekend hoe dit komt. Bij aanwijzingen voor het bestaan van erfelijke hersentumoren is onderzoek door een regionaal genetisch centrum aangewezen. Verwijzing vindt plaats door de behandelend neuroloog (bron: Neurologie.nl).
Onderzoek
Als er een vermoeden is dat u een hersentumor heeft, wordt u doorverwezen naar Adrz voor een aantal onderzoeken om zekerheid te geven over de diagnose wel/geen hersentumor. Op de pagina ‘Hersentumor: onderzoek & behandeling’ leest u welke onderzoeken dit zijn, en welke behandelingen mogelijk zijn.
Hier vindt u meer informatie over de aandoening hersentumor, wat het is en wat de symptomen zijn.